سرورق
حرفیست خوش زحمد خدا برزبان ما
حمد
غزلیات
نعت
آنکہ راہے بہ نہانخانۂ جانست اورا
موج گمراہی مارہزن آگاہی ما
کفر اسلام شدازوعظ گرامی امروز
تعبیہ درد جودما دوزخ مابہشت ما
رہ عشق است از سر کردہ پاباید دویداینجا
زچوں وچند علم برمکش بلند آنجا
عشق رالاف مزن کار تمام است اینجا
خوش گردشے ست چرخ فلک رابکام ما
اے سرت گردم بگرداں جام را
نعت
بلادر ہرشکن پیچیدہ زلف نیمتابش را
بگیرم دامن آں سید لولاک در محشر
بکویش غیر راپنہاں نگا ہے برمن است امشب
غزل
فرد
بسملم پر فشائی ہم ہست
جہل آمدیقین مابگر یخت
آرزویاس است گر مستور نیست
یک اشک خوں بدجلہ وجیحوں برابرست
بلا بگوشہ آن چشم سرمہ سا خفت است
نہان پردۂ فطرت ہزار بوالعجبی ست
شکوہ برنمی تابد نالہ بے زبانیہاست
آنچہ شبخوں بر تغافل ریخت فریاد من است
زذوق بیخودی ازمن مپرس تاچند است
مردہ دل از عمر برخوروں نمیداند کہ چیست
ولم غریب ودوچشم تو قاتل افتاد است
مستم زتبسم کہ شرابےبہ ازیں نیست
باز چشم سر راہے بکسے افتاد است
عشق آمدواز عقل فسوں نگر نتواں گفت
اسیر عشق بناموس وننگ در جنگ است
نگاہ بخشد ودل بخشد وزباں بخشد
گم گشتنم از خویش زجائے خبرم داد
چہ مدعاست زوارفتگی چہا مقصود
اسیر حلقۂ وحدت بانجمن چہ رسد
وائے دانا کہ بآں ہوش ربائے نرسد
سر برزوازالست بلا جستجو نبود
کاراز نظر گزشت تماشا بما رسید
در کنشت وکعبہ مارا اتفاق افتادہ بود
سحر گل کرد رفت آں بیوفا دل درمیاں گم شد
آں روز سوختم کہ نہاں راعیاں نبود
عشوہ در پردہ ستمہاست کہ بامامیکرد
وفا دشمن رہ عاشق نوازی برنمیگیرد
بمسجد سبحہ برکف رند شاہد بازمی آید
دیدیم وسجدہ کردیم کارے کہ بود ایں بود
دلے کجاست کہ مارا زمانگہ دارد
میردم از خود اگر یارزمحفل برود
اسیر گوشۂ چشم تو شہسوار رانند
شورش جلوۂ آں پردہ نشیں عام افتادہ
بہار آمدوگلبانگ نائے ونوش آمد
طلسم جذب مجنوں عصمت لیلیٰ نگہ دارد
چشم آں مغبچہ در رہزنی استاد آمد
جاں ززلف نیمتابش دست بردل ماند ماند
نگاہم آں چناں برجلوۂ جانانہ می رقصد
زانداز تبسم مستیٔ پیمانہ می خیزد
فلاطوں علت بیتابیٔ مجنوں چہ میداند
شدم بسمل زچشمش ترک خونخوار ایں چنیں باید
سرم بسودائے چین زلفت ختن نگردد دگرچہ گردد
ازنالہ ام ایں شکوہ کندآں گلہ دارد
برد مارا پیری ووارفتگی ازراہ عقل
بخودپیچ گماں زندہ شد یقیں میرد
پنہانم وپیدایم کیفم بشراب اندر
دود آہم حلقہ برزوآسماں نامیدش
عشق درذوق وعقل در نیرنگ
ماخویش رابہ نیم نظر ہاں فروختیم
براہ وفا پاز سر ساختیم
گفت میخور غوطہ در خون جگر گفتم بچشم
زقاتل یک نگہ دزدیدہ دیدن آرزو دارم
اجل آمد بجاں از جان ناشادے کہ من دارم
یار جاں خواست دل دوید کہ من
وفارا کار بستم جاں بر افشاندم نیازست ایں
آں پری گر از چمن گرم عتاب آید بروں
بمرگ بیکسی آں نامراد خوکردہ
عشق می ورزی ملامت رامبارکباد دہ
بدست آردتمنا نقد کام آہستہ آہستہ
بے نیاز ایں قدر چراشدۂ
سروے زگلشنے چوقدت برنخواستہ
شبہائے وصل وگوشۂ چشم عنائتے
چشم است سیہ مستے دل ہست سیہ کارے
در فقر نہفتہ اند میری
تو اسرار دل آگاہ از غافل چہ می پرسی
بسا ہنگامۂ دلہا کہ برہم ساختی رفتی
من اول شستہ ام اے محتسب از آبرو دستے
تمنا از تغافل در جگر خارست پنداری!
اے زلعل درفشاں عکسے در آب انداختی
زہوشم بردازیک جلوہ آں طفل خود آرائے
دل رابیک کرشمہ چہ دیوانہ کردۂ
مثنویات تمام وناتمام
سرخط مجموعۂ امیدوبیم
نے کہ نالان ست بیش از چوب نیست
مثنوی بطرز حضرت مولیٰنا روم علیہ الرحمۃ
شور نے در جانم افگند ست شور
ہیں چہ پنداری کہ آوردم کتاب
دعائے مظلوماں
اندرزے چند کہ شاہاں رابکار آید
مثنوی (یہ نظم انجمن جماعت اسلام لاہور کے جلسہ میں پڑھی گئی)
چیست اسلام شاہ راہ نجات
مثنوی (یہ نظم اعلیٰحضرت نظام خلد اللہ ملکہ کی تخت نشینی کے موقعہ پر پڑھی گئی)
بلبل خامہ ہاں زباں بکشاے
حمد
ایں چہ شوخیست دیں چہ بے ادبی
نعت
ازافق چوں سپیدہ برزدسر
مثنوی جوہر ہمت در پابندیٔ وقت
مثنوی نالۂ گرامی در حسرت جوانی
ساقی نامہ
قسمیہ
مدح میر لائق علی خان
ابیات مثنوی در مدح پیران پیر
مثنوی خرابات جنوں بجواب مثنویٔ غنیمت
پنجاب
سراپائے معشوق
مثنوی بمدح فصیح الملک حضرت داغ دہلوی
رقعۂ منظوم اندرزے چند در منع شکار
سراقبال گرامی کی نظر میں
مناقبت در مدح صحابہ رضوان اللہ علیہم اجمعین
منقبت امیر علیہ السلام
دیگر
دیگر
سرحلقۂ اولیا حضرت ابو یوسف چشتی امام ناصر شہباز جالندھر
منقبت حضور السلطان الہند خواجہ خواجگان غریب نواز حضرت خواجہ معین الدین چشتی
دیگر
منقبت حضرت قطب الاقطاب مخدوم علی ہجویری حضرت داتا گنج بخش صاحب لاہوری
حضرت سری سقطی علیہ الرحمۃ
در مدح حضرت بابا فرید گنج شکر قدس سرہ العزیز
در مدح حضرت خواجہ مستان شاہ کابلی رحمۃ اللہ علیہ
در مدح شیخ الہند حضرت مولیٰنا محمود الحسن دیوبندی
قصیدہ مشاعرہ جوبلی چل سالہ اعلیٰحضرت نواب میر محبوب علی خان
قصائد درمدح شہریاران دکن
خیرم مقدم اعلیٰحضرت بندگان عالی ازکلکتہ بدکن
قصیدہ در تہنیت سالگرہ اعلیٰحضرت حضور نظام مشتمل برحسن طلب
قصیدہ در تہنیت سالگرہ اعلیٰحضرت بندگان عالی متعالی مد ظلہ العالی
قطعہ در عرض حال خود گوید
قطعہ تاریخ عثمان ساگر
در مدح اعلیٰحضرت شاہ دکن خلداللہ ملکہ وحضور ملک معظم جارج پنجم
متفرق قطعات وابیات
گرامی اور دہلی کی سیر
قطعہ در تعریف ڈاکٹر محمد شریف صاحب سول سرجن
شکر وشکوہ
حضرت سالک بٹالوی مدیر انقلاب لاہور
قطعہ در تعریف کلام حفیظ جالندھری تلمیذ رشید مصنف
قطعہ
قطعہ
قطعہ تاریخ مکان
قطعہ
کتاب تمدن عرب
نوّابان لاہور کے مقدمہ کی پیشین گوئی
قطعہ
فرد
قطعہ بہ تعریف حجرہ محبوب سبحانی
فرد
فرد بشان مولیٰنا احمد علی صاحب سسولوی
بروفات مولیٰنا سید اکبر حسین صاحب الہ آبادی نور اللہ مرقدہ
فرد رسالہ ہمایوں
فرد بشان مولیٰنا غلام حسین صاحب ہوشیار وپری رحمۃ اللہ علیہ
بروفات دختر مہاراجہ دلیپ سنگھ پسر مہاراجہ رنجیت سنگھ آنجہانی
قطعہ وفات محمد حسین خان صاحب
قطعہ وفات حافظ غلام قادر صاحب جالندھری
قطعہ وفات خان احمد شاہ خان صاحب
واویلا برانتقال نواب حاکم الدولہ مرحوم
نالۂ پدر در فراق پسر
مرثیۂ خود
سرورق
حرفیست خوش زحمد خدا برزبان ما
حمد
غزلیات
نعت
آنکہ راہے بہ نہانخانۂ جانست اورا
موج گمراہی مارہزن آگاہی ما
کفر اسلام شدازوعظ گرامی امروز
تعبیہ درد جودما دوزخ مابہشت ما
رہ عشق است از سر کردہ پاباید دویداینجا
زچوں وچند علم برمکش بلند آنجا
عشق رالاف مزن کار تمام است اینجا
خوش گردشے ست چرخ فلک رابکام ما
اے سرت گردم بگرداں جام را
نعت
بلادر ہرشکن پیچیدہ زلف نیمتابش را
بگیرم دامن آں سید لولاک در محشر
بکویش غیر راپنہاں نگا ہے برمن است امشب
غزل
فرد
بسملم پر فشائی ہم ہست
جہل آمدیقین مابگر یخت
آرزویاس است گر مستور نیست
یک اشک خوں بدجلہ وجیحوں برابرست
بلا بگوشہ آن چشم سرمہ سا خفت است
نہان پردۂ فطرت ہزار بوالعجبی ست
شکوہ برنمی تابد نالہ بے زبانیہاست
آنچہ شبخوں بر تغافل ریخت فریاد من است
زذوق بیخودی ازمن مپرس تاچند است
مردہ دل از عمر برخوروں نمیداند کہ چیست
ولم غریب ودوچشم تو قاتل افتاد است
مستم زتبسم کہ شرابےبہ ازیں نیست
باز چشم سر راہے بکسے افتاد است
عشق آمدواز عقل فسوں نگر نتواں گفت
اسیر عشق بناموس وننگ در جنگ است
نگاہ بخشد ودل بخشد وزباں بخشد
گم گشتنم از خویش زجائے خبرم داد
چہ مدعاست زوارفتگی چہا مقصود
اسیر حلقۂ وحدت بانجمن چہ رسد
وائے دانا کہ بآں ہوش ربائے نرسد
سر برزوازالست بلا جستجو نبود
کاراز نظر گزشت تماشا بما رسید
در کنشت وکعبہ مارا اتفاق افتادہ بود
سحر گل کرد رفت آں بیوفا دل درمیاں گم شد
آں روز سوختم کہ نہاں راعیاں نبود
عشوہ در پردہ ستمہاست کہ بامامیکرد
وفا دشمن رہ عاشق نوازی برنمیگیرد
بمسجد سبحہ برکف رند شاہد بازمی آید
دیدیم وسجدہ کردیم کارے کہ بود ایں بود
دلے کجاست کہ مارا زمانگہ دارد
میردم از خود اگر یارزمحفل برود
اسیر گوشۂ چشم تو شہسوار رانند
شورش جلوۂ آں پردہ نشیں عام افتادہ
بہار آمدوگلبانگ نائے ونوش آمد
طلسم جذب مجنوں عصمت لیلیٰ نگہ دارد
چشم آں مغبچہ در رہزنی استاد آمد
جاں ززلف نیمتابش دست بردل ماند ماند
نگاہم آں چناں برجلوۂ جانانہ می رقصد
زانداز تبسم مستیٔ پیمانہ می خیزد
فلاطوں علت بیتابیٔ مجنوں چہ میداند
شدم بسمل زچشمش ترک خونخوار ایں چنیں باید
سرم بسودائے چین زلفت ختن نگردد دگرچہ گردد
ازنالہ ام ایں شکوہ کندآں گلہ دارد
برد مارا پیری ووارفتگی ازراہ عقل
بخودپیچ گماں زندہ شد یقیں میرد
پنہانم وپیدایم کیفم بشراب اندر
دود آہم حلقہ برزوآسماں نامیدش
عشق درذوق وعقل در نیرنگ
ماخویش رابہ نیم نظر ہاں فروختیم
براہ وفا پاز سر ساختیم
گفت میخور غوطہ در خون جگر گفتم بچشم
زقاتل یک نگہ دزدیدہ دیدن آرزو دارم
اجل آمد بجاں از جان ناشادے کہ من دارم
یار جاں خواست دل دوید کہ من
وفارا کار بستم جاں بر افشاندم نیازست ایں
آں پری گر از چمن گرم عتاب آید بروں
بمرگ بیکسی آں نامراد خوکردہ
عشق می ورزی ملامت رامبارکباد دہ
بدست آردتمنا نقد کام آہستہ آہستہ
بے نیاز ایں قدر چراشدۂ
سروے زگلشنے چوقدت برنخواستہ
شبہائے وصل وگوشۂ چشم عنائتے
چشم است سیہ مستے دل ہست سیہ کارے
در فقر نہفتہ اند میری
تو اسرار دل آگاہ از غافل چہ می پرسی
بسا ہنگامۂ دلہا کہ برہم ساختی رفتی
من اول شستہ ام اے محتسب از آبرو دستے
تمنا از تغافل در جگر خارست پنداری!
اے زلعل درفشاں عکسے در آب انداختی
زہوشم بردازیک جلوہ آں طفل خود آرائے
دل رابیک کرشمہ چہ دیوانہ کردۂ
مثنویات تمام وناتمام
سرخط مجموعۂ امیدوبیم
نے کہ نالان ست بیش از چوب نیست
مثنوی بطرز حضرت مولیٰنا روم علیہ الرحمۃ
شور نے در جانم افگند ست شور
ہیں چہ پنداری کہ آوردم کتاب
دعائے مظلوماں
اندرزے چند کہ شاہاں رابکار آید
مثنوی (یہ نظم انجمن جماعت اسلام لاہور کے جلسہ میں پڑھی گئی)
چیست اسلام شاہ راہ نجات
مثنوی (یہ نظم اعلیٰحضرت نظام خلد اللہ ملکہ کی تخت نشینی کے موقعہ پر پڑھی گئی)
بلبل خامہ ہاں زباں بکشاے
حمد
ایں چہ شوخیست دیں چہ بے ادبی
نعت
ازافق چوں سپیدہ برزدسر
مثنوی جوہر ہمت در پابندیٔ وقت
مثنوی نالۂ گرامی در حسرت جوانی
ساقی نامہ
قسمیہ
مدح میر لائق علی خان
ابیات مثنوی در مدح پیران پیر
مثنوی خرابات جنوں بجواب مثنویٔ غنیمت
پنجاب
سراپائے معشوق
مثنوی بمدح فصیح الملک حضرت داغ دہلوی
رقعۂ منظوم اندرزے چند در منع شکار
سراقبال گرامی کی نظر میں
مناقبت در مدح صحابہ رضوان اللہ علیہم اجمعین
منقبت امیر علیہ السلام
دیگر
دیگر
سرحلقۂ اولیا حضرت ابو یوسف چشتی امام ناصر شہباز جالندھر
منقبت حضور السلطان الہند خواجہ خواجگان غریب نواز حضرت خواجہ معین الدین چشتی
دیگر
منقبت حضرت قطب الاقطاب مخدوم علی ہجویری حضرت داتا گنج بخش صاحب لاہوری
حضرت سری سقطی علیہ الرحمۃ
در مدح حضرت بابا فرید گنج شکر قدس سرہ العزیز
در مدح حضرت خواجہ مستان شاہ کابلی رحمۃ اللہ علیہ
در مدح شیخ الہند حضرت مولیٰنا محمود الحسن دیوبندی
قصیدہ مشاعرہ جوبلی چل سالہ اعلیٰحضرت نواب میر محبوب علی خان
قصائد درمدح شہریاران دکن
خیرم مقدم اعلیٰحضرت بندگان عالی ازکلکتہ بدکن
قصیدہ در تہنیت سالگرہ اعلیٰحضرت حضور نظام مشتمل برحسن طلب
قصیدہ در تہنیت سالگرہ اعلیٰحضرت بندگان عالی متعالی مد ظلہ العالی
قطعہ در عرض حال خود گوید
قطعہ تاریخ عثمان ساگر
در مدح اعلیٰحضرت شاہ دکن خلداللہ ملکہ وحضور ملک معظم جارج پنجم
متفرق قطعات وابیات
گرامی اور دہلی کی سیر
قطعہ در تعریف ڈاکٹر محمد شریف صاحب سول سرجن
شکر وشکوہ
حضرت سالک بٹالوی مدیر انقلاب لاہور
قطعہ در تعریف کلام حفیظ جالندھری تلمیذ رشید مصنف
قطعہ
قطعہ
قطعہ تاریخ مکان
قطعہ
کتاب تمدن عرب
نوّابان لاہور کے مقدمہ کی پیشین گوئی
قطعہ
فرد
قطعہ بہ تعریف حجرہ محبوب سبحانی
فرد
فرد بشان مولیٰنا احمد علی صاحب سسولوی
بروفات مولیٰنا سید اکبر حسین صاحب الہ آبادی نور اللہ مرقدہ
فرد رسالہ ہمایوں
فرد بشان مولیٰنا غلام حسین صاحب ہوشیار وپری رحمۃ اللہ علیہ
بروفات دختر مہاراجہ دلیپ سنگھ پسر مہاراجہ رنجیت سنگھ آنجہانی
قطعہ وفات محمد حسین خان صاحب
قطعہ وفات حافظ غلام قادر صاحب جالندھری
قطعہ وفات خان احمد شاہ خان صاحب
واویلا برانتقال نواب حاکم الدولہ مرحوم
نالۂ پدر در فراق پسر
مرثیۂ خود
Thanks, for your feedback
अध्ययन जारी रखने के लिए कृपया कोड अंकित करें। कुछ सुरक्षा कारणों से यह आवश्यक है। इस सहयोग के लिए आपके आभारी होंगे।